Fake newsy a starzenie się: podatni na oszustwa stajemy się w późniejszej starości

Osoby starsze nie są bardziej skłonne wierzyć fałszywym wiadomościom niż młodsi, a związana z wiekiem podatność na jest widoczna tylko wśród najstarszych.

Uczeni z Florydy ocenili rolę rozumowania analitycznego, uczuć i częstotliwości czytania czy oglądania w wykrywaniu fake newsów wśród ludzi w różnym wieku.

- Chcieliśmy sprawdzić, czy istnieje różnica wieku w określaniu, czy wiadomości są prawdziwe, czy też fałszywe. To szczególnie ciekawe, ponieważ wiadomo, że wraz z wiekiem większość ludzi doświadcza pewnego osłabienia zdolności poznawczych. Wiadomo jednak również, że niektóre zdolności przetwarzania informacji są zachowane, a nawet usprawnione - mówi psycholog Didem Pehlivanoglu.

Szczególny wzrost dezinformacji odnotowano podczas pandemii COVID-19, co zwiększało niepokój, biorąc pod uwagę, że wirus był szczególnie śmiertelny dla osób starszych. Okazuje się, jednak, że seniorzy radzą sobie z przetwarzaniem różnych informacji.

Ludzie w różnym wieku przeczytali i ocenili 12 pełnometrażowych artykułów prasowych na tematy związane z COVID i inne, z sześcioma prawdziwymi i sześcioma fałszywymi historiami. Potem oceniali prawdziwość podanych informacji i określali stopień pewności swoich ocen.

Autorzy zmierzyli umiejętności analitycznego rozumowania uczestników, ich odczucia, a także brali pod uwagę częstotliwość czytania wiadomości.

Jak się okazało, zdolność wykrywania fałszywych wiadomości była porównywalna między osobami młodymi i starszymi. Stwierdzenie fałszu artykułu wiązało się z indywidualnymi różnicami w umiejętnościach analitycznego rozumowania u obu grup wiekowych. Co więcej, zarówno jedni, jak i drudzy cechowali się mniejszą zdolnością wykrywania fałszywych wiadomości o COVID w porównaniu z codziennymi fałszywymi wiadomościami, co może oznaczać po prostu niewielką wiedzę o COVID na początku pandemii.

Co ważne jednak, najstarsi, tj. ludzie po 70-tce, wykazywali zmniejszoną zdolność do wykrywania fałszywych wiadomości, czy to na temat COVID, czy to o czymś innym. Miało to związek z osłabionym poziomem rozumowania analitycznego, rolą odczuć i częstotliwością „konsumpcji" wiadomości.

Osoby w wieku powyżej 70 lat o pozytywnych odczuciach, które często czytały lub oglądały wiadomości, przetwarzały informacje w sposób płytszy niż pozostali. Niezbyt dokładnie „chłonęły" informacje i nie zwracały uwagi na szczegóły. Jak oceniają uczeni, w bardzo późnym okresie życia, kiedy osłabienia nie można już zrekompensować wzrostem doświadczenia życiowego i wiedzy o świecie, ludzie stają się szczególnie podatni na oszustwa poprzez dezinformację i fałszywe wiadomości.