Mobilny internet 50+, czyli nowe media w rękach starszych użytkowników

Projekt „Mobilność" został zainicjowany w 2009 roku i obejmuje szeroko zakrojone badania użytkowników internetu mobilnego i programy aktywizacji poszczególnych grup społecznych. W ramach projektów zachęcano także do społecznych dyskusji, m.in. w serwisach oraz telewizji internetowej. Badanie „Mobilny internet 50+ - nowe media w rękach starszych użytkowników" przygotował i zrealizował zespół badaczy z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie.

Badanie miało charakter jakościowy i jego celem było wskazanie na obecne i przyszłe wykorzystanie nowych mediów przez osoby powyżej 50. roku życia. Zadaniem badania było również włączenie się do dyskusji na temat użytkowania sieci przez starsze osoby. W raporcie skupiono się przede wszystkim na użytkownikach i korzyściach płynących z korzystania z nowych technologii przez osoby 50+, a nie na podkreślaniu cyfrowego wykluczenia tej grupy wiekowej.

Badanie zrealizowano na przełomie sierpnia i września bieżącego roku w formie wywiadów z elementami obserwacji etnograficznej oraz wtórnej analizy danych źródłowych. W rezultacie wywiady przeprowadzono z 12 osobami w wieku 50-60 lat. Wszyscy badani musieli korzystać z internetu mobilnego kilka razy w tygodniu oraz musieli posiadać jakąś pasję (hobby), której poświęcali kilka godzin tygodniowo. Jednak badacze zastrzegli, że przedstawione wyniki nie stanowią podstawy do generalizacji i zestawień liczbowych.

Internet mobilny sposobem na niestarzenie się?

Raport zbiera historie aktywnych, dojrzałych osób, którzy większą część swojego życia spędzili w przekonaniu, że najważniejsza jest praca i dobro innych ludzi. Teraz te osoby mają szansę na dalsze poszerzanie swojej wiedzy i oddawanie się swoim pasjom. Dzięki przynależności do cyfrowego świata mogą dotrzymywać kroku współczesności. Sprawnym technologicznie 50-ciolatkom dana jest większa kontrola nad życiem i na tym, kim są i co robią. Badani starsi użytkownicy internetu byli entuzjastycznie nastawieni wobec możliwości, których na co dzień dostarcza im technologia. Gotowi są nawet poświęcić jej więcej czasu i uwagi, jednocześnie będąc wobec niej ostrożni. Zachowują pewien dystans, w przestrzeni fizycznej, jak i emocjonalnej. Przejawami tego dystansu jest m.in. ograniczona mobilność, samotność w korzystaniu z zasobów sieciowych oraz lęk przed „odsłonięciem".

Zdecydowanie większość badanych rozmówców ma w domu jedno lub dwa miejsca, w których korzystają z komputera. Podczas gdy w rękach nastoletnich osób laptop jest obecny praktycznie wszędzie - na kolanach, na podłodze, na kanapie. Dlatego można stwierdzić, że starsi użytkownicy nie doświadczają „mobilności" komputera, a jedynie jego „wielo-stacjonarności".

Samotne korzystanie z internetu związane jest także z przekonaniem, że „każde odsłonięcie jest zagrażające". Starsze osoby chcą mieć poczucie prywatności, dlatego w sieci zazwyczaj szukają albo anonimowych miejsc często o charakterze publicznym albo własnego zakątka sieciowego. Skala sieci ich przytłacza, tak jak jej otwartość. Jednak doskonale rozumieją, że młodsze pokolenie ma inne podejście, ale sami nie zamierzają dostosowywać własnego rozumienia prywatności do standardów promowanych przez sieć.